शिक्षकहरूको पेसागत सम्मान, सुरक्षा र समग्र राष्ट्रको शैक्षिक उन्नयनका लागि लोकतन्त्र, मानव अधिकार, स्वतन्त्र न्यायपालिका र स्वच्छ पत्रकारिता अनिवार्य शर्त एवं आदर्श मानी २०४७ साल वैशाख ३० गते विधिवत रुपमा गठन भएको आम नेपाली शिक्षकको गौरवमय संस्था नेपाल शिक्षक सङ्घ हो । २००७ सालपछि शिक्षामा भएको परिवर्तन सँगसँगै नेपाल शिक्षक सङ्घको निर्माण आधारहरु पनि अघि बढेको पाइन्छ । २००७ चैतमा प्रजातन्त्रवादी शिक्षकहरु जेपी हाइस्कुलमा भेला भई रामजीप्रसाद शर्माको अध्यक्षतामा तदर्थ समिति गठन भएको थियो । यस समितिको वैधानिकता पछि श्यामकृष्ण गौतम, आनन्दप्रसाद ढुंगानाले अध्यक्षता सम्हाल्नुभएको थियो ।
संगठन निर्माणमा हरिहर रिसालको महत्वपूर्ण भूमिका रहेको देखिन्छ । विसं. २०१३ मा माध्यमिक शिक्षक सङ्घ गठन भएको थियो । त्यसको अध्यक्ष आनन्द प्रसाद ढुंगाना रहनुभएको थियो । त्यसताका प्रजातन्त्रवादी शिक्षकको सङ्घ गठन तयारी तत्कालीन राजा महेन्द्रको २०१७ को कदमले पूरा हुन पाएन । विसं. २०२३ सालमा प्रावि सङ्घ गठन भएको देखिन्छ । विसं. २०३६ सम्म पञ्चायती राजमा सङ्घको गतिविधि न्यून रहेको पाइन्छ । २०३७ मा सबैखाले आस्थावान् शिक्षकको प्रयासमामा नेपाल राष्ट्रिय शिक्षक संगठनको निर्माण भएको थियो । २०४१ ।०४२ मा सरकारको शिक्षक संगठनलाई कमजोर बनाउन ल्याएको मावि र प्रावि सङ्घको अवधारणाबाट शिक्षकको आन्दोलन उठ्न सकेन ।
२०४६ सालको जनआन्दोलनको सङ्घारमा प्रजातन्त्रवादी शिक्षकहरुले देवेन्द्रसाद उपाध्यायको संयोजकत्वमा शिक्षकका मागसहित देशमा बहुजातीय व्यवस्थाको स्थापनाके माग पूरा गराउन शान्तिपूर्ण आन्दोलन उठेको थियो । जसले पञ्चायत व्यवस्था नै फल्न सफल भयो । प्रजातन्त्र, लोकतन्त्रलाई सर्वोपरी ठान्ने प्रजातन्त्रवादीहरुले अन्ततः २०४७ सालमा नेपाल शिक्षक सङ्घको विधिवत स्थापना गर्न सफल भए । २०४७ सालमा स्थापित यस सङ्घले २०६९ फागुन (९–१२) काठमाडौंमा सातौँ राष्ट्रिय महाधिवेशन सम्पन्न गरिरकेको छ ।
२०४० सालदेखि संगठित हुँदै आएका प्रजातन्त्रवादी शिक्षकहरुले अन्ततः २०४७ सालमा वैधानिक रुपमा सङ्घ जन्माउँदै अघि बढिरहेको छ । यसका अधिवेशनहरु
१) शिक्षक नेता आदरणीय देवेन्द्रप्रसाद उपाध्यायको नेतृत्वमा २०४७ वैशाख ३० गते तदर्थ समिति गठन ।
२) २०४७ फागुन (१९–२१) काठमाडौंमा प्रथम अधिवेशन सम्पन्न । अधिवेशनले देवन्द्र प्रसाद उपाध्यायको नेतृत्वमा कार्य समिति चयन गरेको ।
३) २०५१ वैशाख ३० देखि जेष्ठ १ काठमाडौंमा दोस्रो महाधिवेशन सम्पन्न भई देवेन्द्रप्रसाद उपाध्यायको नेतृत्वमा कार्य समिति निर्माण ।
४) २०५३ फागुन (१९–२२) काठमाडौंमा तेस्रो राष्ट्रिय महाधिवेशनले केशवप्रसाद भट्टराईको नेतृत्वमा कार्य समिति निर्माण गरी सम्पन्न गरेको ।
५) २०५७ फागुन (१७–२१) काठमाडौंमा चौथो राष्ट्रिय महाधिवेशन सम्पन्न पुनः केशवप्रसाद भट्टराईकै नेतृत्वमा राष्ट्रिय कार्य समिति चयन भएको ।
६) २०६२ वैशाख (११–१४) पाटनमा पाचौँ राष्ट्रिय महाधिवेशन सम्पन्न महाधिवेशनले मोहन ज्ञवालीको नेतृत्व चयन गरी सम्पन्न गरेको ।
७) २०६५ फागुन (२१–२५) काठमाडौंमा छैटौँ राष्ट्रिय महाधिवेशनले मोहन ज्ञवालीको नेतृत्व चयन गरी सम्पन्न गरेको ।
८) २०६९ फागुन (९–१२) काठमाडौं सातौं राष्ट्रिय महाधिवेशन सम्पन्न । महाधिवेशनले केशव निरौलाको अध्यक्षतामा कार्य समिति चयन गरेको ।
महाधिवेशनका हालसम्मका नाराहरु
१) शिक्षा प्रजातन्त्रको लागि प्रजातन्त्र मुलुकको सर्वाङ्गिण विकासका लागि ।
२) शिक्षक सङ्घको मूल मन्त्र सामाजिक न्याय स्तरीय शिक्षा र प्रजातन्त्र ।
३) गुणस्तरीय शिक्षाको लागि गुणस्तरीय शिक्षक, गुणस्तरीय लगानी र गुणस्तरीय व्यवस्थापन ।
४) दिगो विकासका लागि शिक्षा र सहस्राब्दी विकास लक्ष्य प्राप्तिमा शिक्षक ।
५) गुणस्तरीय शिक्षा, उच्च शिक्षक मर्यादा र सुरक्षित नागरिक स्वतन्त्र नेपाल शिक्षक सङ्घको प्रतिबद्धता ।
६) सन्तुष्ट शिक्षक, युगानुकूल शिक्षा, लोकतन्त्र र समृद्ध राष्ट्र हाम्रो प्रतिबद्धता ।
सांगठानिक संरचना
नेपाल शिक्षक सङ्घका ७५ वटै जिल्ला अवस्थित करिब ३४ हजार विद्यालयमा नै आफ्ना सदस्यहरु रहेका छन् । सातौँ राष्ट्रिय महाधिवेशन हुनुपूर्व भएका जिल्ला अधिवेशनमा कुल ८१ हजार शिक्षकहरुले यस संस्थाको सदस्यता प्राप्त गरी अधिवेशनमा भाग लिएका थिए । सङ्घको यो ठूलो संरचनामा मूलतः विद्यालय समिति, स्थानीय समिति, इलाका समन्वय समिति क्षेत्रीय समन्वय समिति, जिल्ला समिति, विकाास क्षेत्रीय समति र राष्ट्रिय समितिको विधानको प्रावधान अनुसार सञ्चालन भएको छ । यी समितिका सभाहरु पनि व्यवस्था भएको छ । ४ वर्षको कार्यकाल विधानले प्रवन्ध गरेको छ । सदस्यता तीन किसिमको रहेको छ । क) साधारण ख) कर्मठ ग) विशिष्ट । ४ वर्ष सक्रिय भई कार्य गर्ने साधारण सदस्यले कर्मठ सदस्यता प्राप्त गर्ने, १० वर्ष कर्मठ सदस्य भई क्रियाशील सदस्यले विशिष्ट सदस्यता प्राप्त गर्न सकिन्छ । साधारण सदस्यले प्रत्येक वर्ष सदस्यता नवीकरण गर्नुपर्छ कर्मठ सदस्यले प्रत्येक ४ वर्षमा १ पटक नवीकरण गर्नु पर्छ भने विशिष्ट सदस्यले सेवा अविधभर नवीकरण गर्नु पर्दैन ।
नेपाल शिक्षक संघ, राष्ट्रिय समिति
पद नाम, थर सम्पर्क नं
अध्यक्ष श्री सोमनाथ गिरी 9857027671
वरिष्ठ उपाध्यक्ष श्री इलम बहादुर शाही 9858030525
उपाध्यक्ष (महिला) श्री धनकला भण्डारी (धना) 9847114620
उपाध्यक्ष श्री विरेन्द्र कुमार खड्का 9815037670
उपाध्यक्ष श्री छोटेलाल प्रसाद तेली (शाह) 9855039312
उपाध्यक्ष श्री सुन्दर पन्त 9851068690
उपाध्यक्ष श्री लक्ष्मीप्रसाद रेग्मी 9856029222
उपाध्यक्ष श्री प्रेमनारायण भण्डारी 9857061673
उपाध्यक्ष श्री भगवती श्रेष्ठ 9848027635
उपाध्यक्ष श्री खड्क बहादुर खड्का 9842768212
महासचिव श्री ज्ञानेन्द्र बहादुर रावल 9858031576
महासचिव अर्थ श्री निर्मला कोइराला 9842034374
उपमहासचिव श्री नारायण प्रसाद तिमिल्सिना 9851246075
अध्यक्ष, कोशी प्रदेश श्री तेज प्रसाद चौलागाई 9852677775
अध्यक्ष, मधेश प्रदेश
अध्यक्ष, बागमती प्रदेश श्री दीपक सिंखडा 9841527575
अध्यक्ष, गण्डकी प्रदेश श्री शिरोमणि लामिछाने 9856022603
अध्यक्ष, लुम्बिनी प्रदेश श्री लाल प्रसाद पंगेनी 9857033829
अध्यक्ष, कर्णाली प्रदेश श्री मान बहादुर रोकाया 9858030181
अध्यक्ष, सुदुरपश्चिम प्रदेश श्री डिल्ली राज पन्त 9848444522
उपमहासचिव (महिला) श्री गिता शिवाकोटी 9844195094
उपमहासचिव (अर्थ) श्री प्रेम प्रसाद पौडेल 9855061554
उपमहासचिव (मधेश) श्री तिर्थराज प्रसाद यादव 9855021763
उपमहासचिव (समावेशी) श्री सीतादेवी थापा 9846037937
उपमहासचिव (कर्णाली) श्री काली बहादुर शाही 9848309386
सदस्य श्री गंगादेवी गुरुङ 9842660422
सदस्य श्री शिवहरी ढकाल 9852849332
सदस्य श्री चेतन प्रसाद सुवेदी 9842305388
सदस्य श्री नाईडू कुमारी नेपाली 9860249128
सदस्य श्री नरेन्द्र गिरी 9855045212
सदस्य श्री राज किशोर यादव 9845265559
सदस्य श्री यसोदा कुमारी अधिकारी (कोइराला) 9844517546
सदस्य श्री रामकुमार अधिकारी 9855069677
सदस्य श्री तुलसी प्रसाद दंगाल 9851109787
सदस्य श्री विष्णुमाया भण्डारी 9856045064
सदस्य श्री चेतनाथ अधिकारी 9857040847
सदस्य श्री कल्याण प्र्रसाद सुवेदी 9847627281
सदस्य श्री भगवती मल्ल (मिलन) 9847838015
सदस्य श्री अर्जुन प्रसाद तिवारी 9860656564
सदस्य श्री दीपक प्रसाद ज्ञवाली 9847043936
सदस्य श्री तारा चन्द 9809555985
सदस्य श्री केशव बहादुर भण्डारी 9858051752
सदस्य श्री दीर्घ जंग सिंह 9868203122
सदस्य श्री राधिका कोइराला 9858753299
सदस्य श्री विष्णु भक्त जोशी 9865627860
सदस्य श्री लक्ष्मण सिंह थापा 9848713501